Een
persoonlijke recensie. Wie is de Mol-kijker?
Hallo TV, heb ik jou gemist?
Zeg, ik heb onlangs Wie is de Mol
gekeken.
Beter gezegd: ik heb twéé seizoenen afgerond, en ik ben bezig met
de derde. En daarover wil ik het even met jullie hebben.
Zoals wellicht bekend bezit ik al jaren
geen tv en volg ik het tv-wereldje helemaal niet. Ik heb eigenlijk
geenszins het gevoel iets gemist te hebben. Geen-tv geeft vrije tijd
en controle over de avondbesteding. En geen externe impulsen, die
-zeg nou zelf- eigenlijk toch niet zo boeiend of inspirerend zijn.
Maakt tv jou een beter persoon?
Maar toch.. ik begon alsnog het gevoel
te krijgen dat ik 'dingen' miste. Nu weet ik van mezelf dat ik leid
aan fomo, fear of missing out;
dus wellicht speelt dat mee.
Wie is de Mol leek
geschikt om de tv tijdelijk weer even op te pakken. Wie is de Mol
heeft me -van een afstandje weliswaar- geboeid. Een programma
waarover je als kijker moet nadenken.
Wel
nu: ik voel me er tegelijkertijd opvallend ongemakkelijk mee. Wie
is de Mol zit me namelijk dwars.
Wat is het? Een haat-liefde verhouding? Een soort afgunst? Een
kruising van fascinatie en afkeer?
Het programma maakt
aanspraak op een bepaalde irritatiefactor. Het kriebelt. In elk geval
bij mij. Een bepaald soort onhebbelijkheid. Hetzelfde wat je doet bij
aandringend flirten ofzo. Je zoekt de grenzen op en daar duw je tegen
aan. Je maakt jezelf onmisbaar. Het wakkert een nieuwsgierigheid aan
die aanzet tot blijven kijken. Je wilt het toch weten hoe het
afloopt. Zoiets.
Dus... toen ik een
keer ziek was downloade ik seizoen één. Helemaal aan het begin van
de De Mol-gekte, toen de deelnemers het spel nog niet kenden, en net
als ik de regels leerden kennen. Dat leek me een goede manier om in
te stappen.
Liegen en bedriegen
Seizoen 1 is zoveel puurder dan seizoen
15, een tegen allen, allen tegen een. De meer recente afleveringen
zijn bedrog-op-bedrog-op-bedrog enzovoort. Omdat iedereen kennelijk
wil overkomen als De Mol, bedriegt iedereen iedereen. Daarmee ís
iedereen De Mol geworden. Daar kan je als kijker niks mee. De
deelnemers kennen het spel. Daarnaast zijn de deelnemers bekend met
de media, en zijn dus veel meer gepolijst en geslepen. Opgeblazen,
zelfbewust gedrag. Grote mediagenieke woorden in plaats van oprechte
frustratie of verbazing.
De meer recente seizoenen zijn daarmee
geworden tot een iedereen tegen iedereen-spel.
Daarmee is het in
2015 een ander spel dan waarmee het begon. Niet persé slechter. Veel
dynamischer, meer mysterieus. Maar het idee van één Mol verbleekt
een beetje. Ik kan het in elk geval niet meer volgen, al dat
geharrewar van leugen op leugen.
Daar komt bij dat niet alleen de Mol
liegt&bedriegt , maar ook de programmamakers. Briefjes
van De Mol die alleen de programmamakers kunnen plaatsen.
Oh wacht, ze laten wel zien dat De Mol ze zelf plaatst. Dat is wel zo
fair. Dat valt me alleszins mee.
Belangrijker nog: de programmamakers
bepalen wat je ziet en vooral wat niet. Daarmee kunnen ze zover gaan
als ze zelf willen. Ze bepalen dus niet alleen het spelverloop, maar
ook laten ze je het gebeuren zien via de bril die zij bepalen.
Daardoor vind ik het spel voor de kijkers gewoon oneerlijk. Dat maakt
echt meedenken met het programma ondoenlijk.
In feite spelen de kandidaten én de
kijkers tegen de programmamakers. Hoezo eerlijk? Net zoals in film
alles mogelijk is, is het dat hier ook het geval.
Natuurlijk, dit is een
zuurpruim-reactie. Ik ben blijkbaar te lang uit de TV-wereld om dit
nog te bevatten of te waarderen. Ook zoiets als het journaal vind ik
niks meer. Zo oppervlakkig. Zo gericht op meningen. Het ene pratende
hoofd na het andere. En maar speculeren. Politiek wordt gepresenteerd
als een spel van belangen en elkaar troef afsteken. In plaats van
standpunten en idealen. Hijgerig. Natuurlijk: politiek, zeker het
Haagse, is complex, maar ik denk zeker dat de media het smeuiger
maken dan nodig. En om het te duiden gooien we er nog een mening
tegen aan.
Niet mijn TV.
Dit is wel superrrspannend hoor!
Terug naar Wie is De Mol. Alles wordt
voorgedaan als superspannend. En als dat niet blijkt uit de dingen
die de mensen doen, dan pompen we er gewoon bombastisch muziekje
onder. Opdat het natuurlijk wel episch blijft.
Zoals gezegd: dat is natuurlijk wel
gezeik mijnerzijds, aangezien ik veel films kijk en men daar
hetzelfde doet. En daar kan ik het wel waarderen.
En ja, ik weet ook dat sinds enkele
jaren de nieuwe goede cinema zich niet afspeelt in de bioscoop, maar
op TV. De herontdekking van de TV-serie als kwaliteitsmedium is
natuurlijk al enige tijd aan de gang. Hij gaat mij aan volledig
voorbij. House of Cards, Game of Thrones en the likes, nog
nooit gezien. Wel heb ik destijds Lost gekeken, wat gezien wordt als
de start van deze revolte. Een fascinerende serie, waar je (eveneens)
constant aan het lijntje gehouden werd. Dus... waarom toch mijn
haat-liefde verhouding met Wie is de Mol?
2015
Ik koos na seizoen 1 bewust voor een
veel later seizoen. Seizoen 15 stond me aan door de aanwezigheid van
enkele deelnemers die ik wél kende. De rest... moet dit doorgaan
voor Bekende Nederlanders? Really?
Natuurlijk zijn in seizoen 15 ook
enkele dingen beter: Goed is dat er veel meer interludes zijn waarin
de kandidaten laten weten hoe ze tegen bepaalde opdrachten en
gedragingen van andere kandidaten aankijken. Dat maakt het voor de
kijker veel interessanter.
Mijn hemel. De finaleaflevering van
2015 wordt wel enorm opgeblazen hoor. Wat een poeha. En het neigt
voor een deel weer naar veel meningen, in plaats van feiten. Wat
kunnen die meningen uit die WidM-app mij nou schelen?
Gelukkig wel meer aandacht voor de
molacties. Waarbij ik blijf herhalen dat ik van mening ben dat niet
alles een actieve molactie is, maar soms ook gewoon stom geluk.
Sommige grote groepsacties kán je niet in je eentje traineren.
Kijk. Wat ik tof vind is dat ze in 2015
nog steeds het originele muziekje uit 1998 gebruiken. In elk geval
een deel ervan, een ander deel is volgens mij weggevallen. Dat toont
iets oprechts, trouw aan de oorsprong van het spel. Het is trouwens
grappig dat alle vaste muziek van de serie afkomstig is van één
nummer.
Het spel -een paar passing remarks
1)
Ik vind het ergens wel grappig. Veel
mensen die ik ken, als je ze vraagt naar kernwaarden en wat ze
waarderen in zichzelf en anderen, noemen ze openheid en eerlijkheid.
Prima, maar dan wel naar De Mol kijken? Is dat niet inconsequent?
Natuurlijk, het is een flauwe vraag,
maar desalniettemin een interessante. Zouden pacifisten naar een
pief-paf-poeffilm gaan?
2)
Als ergens een camera bij is, dan gaat
er wat gebeuren. Mensen die naar hun slaapkamer lopen met een camera
achter hun aan, weten toch wel wat er gaat gebeuren. Verrassing!
3)
Waarom überhaupt je best doen in het
spel? Waarom niet gewoon op een bankje zitten kijken hoe de rest het
werk doet? Zowel als mol als kandidaat handig.
4)
Jammer trouwens dat het niet mogelijk
is om iets op het interwebs na te zoeken over afgelopen aflevering
van Wie is de Mol zonder allerlei spoilers.
5)
Het idee van een vrijstelling begrijp
ik niet. Waarom is dat zo'n krachtige troef om in handen te hebben.
En ik begrijp ook niet waarom het handig is om daarover te liegen,
zowel door de mol als de gewone kandidaten.
6)
Nederland is het enige land waar Wie is
de Mol Wie is de Mol heet. In andere landen heet het gewoon De Mol.
Slotwoord
Natuurlijk: een seizoen uit 1998 is
heel wat anders dan eentje uit 2015. TV was toen al heel wat anders.
Tjonge, we hebben het over het pré-11 september tijdperk, toen de
wereld nog veel overzichtelijker was. Alles was begrijpelijk en
ongecompliceerd. Onschuldig ook. Ik bedoel: er wordt nog over guldens
gepraat en de kleding is nog net herkenbaar 90's.
Sindsdien trekt het programma
tweeënhalf keer zo veel kijkers. Ik moet toegeven dat dat een mooi
resultaat is. Voor geen ander land zijn zoveel seizoenen gemaakt als
voor ons. Kennelijk zijn wij behoorlijk Mol-minded. Wat hebben
Nederlanders met Wie is de Mol?
Wat ook nog steeds erg indrukwekkend
blijft is de logistiek achter de schermen. Het uitzetten van de
spellen, het mobiliseren van complete dorpen; dat vraagt nogal wat
voorbereidingstijd en lokale kennis. Knap. Je vraagt je trouwens ook
af of alle spellen al een keer eerder zijn uitgeprobeerd en
getestspeeld. Een paar mensen in een hok en spelen maar. De
opdrachten moeten immers wel een beetje te doen zijn.
Dus. Tot zo verre mijn recensie van
twee seizoenen Wie is de Mol. Zojuist ben ik begonnen aan het eerste
seizoen van de Engelse The Mole. Fijn om de onbevangenheid van
de deelnemers weer te zien. Simpele zielen die door een regenachtig
Engeland worden gebonjourd, terwijl het besef indaalt in wat voor een
vreemd spel ze zijn beland.
Ik hoop dat mijn recensie niet te
zeurderig overkomt.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten